Sözlü bir hitap olan ve sözlü hitaplarda bulunması gereken tüm unsurları ihtiva eden Kur’ân’ı Kerîm, nazil olduğu dönemde Hicaz halkı tarafından bilinen ve kullanılan kelime ve ifadelerden oluşmaktadır. Ne var ki, söz konusu kelime ve ifadeler, Kur’ân’ı Kerim’de yeni bir dizim ve anlamla yer almaktadır. Kur’ân-ı Kerim’de genel anlamda muhatap kitlenin inancı sorgulanmakta ve mabûdu eleştirilmektedir. Tevhidi, hakkı, adaleti, ahlâkî ve insanî değerleri esas alan yeni bir varlık tasavvuru, insan ve toplum bil

Teorilerin, düşünce sistemlerinin temel yapısıyla ve bu yapıyı oluşturan kodlarla uyumlu bir bütünlük oluşturması gerektiğinde kuşku yoktur. İslam düşünce gelenekleri için de geçerli olan bu yargı, dinamik ve aktif bir süreç olan düşünce üretme faaliyetinin her zaman sorunsuz bir şekilde gerçekleştiği, sismik boşluklar içermediği anlamına gelmemelidir. Bu boşlukların neden olduğu krizler bazen teorilerin dayanıklılığının test edildiği güçlü sarsıntılara yol açar. Teorinin üretildiği düşünce geleneği açısınd

Sadruşşerîa’nın kelâmı ta‘dîl teşebbüsü ve varlık felsefesinin incelendiği bu çalışma, kelâm-felsefe ve Mâtürîdîlik-Eş‘arîlik ilişkisi açısından Sadruşşerîa’nın Mâtürîdî geleneğin hangi evresini temsil ettiğini ortaya koymaktadır. Çalışmada, Hanefî-Mâtürîdî geleneğin Râzî sonrası kelâmın kavramsal gelişimi ve mesele genişlemesine adaptasyonu Sadruşşerîa üzerinden gösterilmektedir. Sadruşşerîa’nın ta‘dîl teşebbüsünün genelde kelâm-felsefe, özelde ise Mâtürîdîlik-Eş‘arîlik ilişkisi açısından ele alınması

Tek başına beşerî bilgiyle ulaşılamayan, bizzat bilinemeyen, görülemeyen, elle tutulamayan her şey, aslında insanın kendi öz bilgi, tecrübe ve kaynaklarının dışında daha başka asıl kaynaklara dayanma ihtiyacı duymaktadır. Bu noktada tahrife uğramamış tek ilâhî kitap oluşu, Kur’ân’ı gayb konusunda değişmez ve kesin mercî kılmaktadır. Buna göre, önemi inanç sisteminde bulunduğu konumundan da anlaşılan meleklerin ve varlıksal anlamda melek tasavvurunun, mesnetsiz bilgilerden uzak ve doğru bir şekilde ifade edi

Elinizdeki bu eser, Kelâm ilminin eğitim öğretim faaliyetlerinin kamusal ve kurumsal boyutta geçmişten günümüze nasıl sürdürüldüğünü, bugünün inanç dünyası ve meydan okumalarına karşı Kelâm’ın nasıl konumlandırıldığını ve Kelâm’ın özellikle multidisipliner çalışmalar bağlamında akademik alanda ne denli etkin olduğunu, literatürdeki ilgili kavramsal terminolojiyi temel alarak tartışmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda eser, 10-12 Haziran 2022 tarihleri arasında Karabük Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi ev s

Şerhu'l-Akaid, Matu?ridi alim Ömer Nesefi'nin Akaid-i Nesefi adıyla bilinen meşhur akaid risalesine Eş'ari alim Sa'du?ddin Taftazani tarafından yazılmış bir şerhtir. Şerh, hacim olarak metne göre geniş olduğu gibi, dil ve problematik itibarıyla da seviye olarak metnin çok u?stu?ndedir. Bu bakımdan Taftazani'nin Şerhu'l-akaid'i u?zerine geçmişten bugu?ne hayli çalışma yapılmış; gerek şerh, gerek haşiye tu?ru?nden etrafında yu?zlerce eserden oluşan zengin bir literatu?r oluşmuştur. Söz konusu şerh ve haşiyele

İslâm düşüncesinin en önemli unsurunu, İslâmî ilimlerin de temelini ve zirve noktasını teşkil eden Kelâm İlmi'nin, Müslümanlar arasında siyâsî ve itikâdî konularda yaşanan bazı ihtilâflar sebebiyle ortaya konulan farklı çözüm ve yorumların, bunlarla ilgili olarak yapılan çeşitli tartışmaların bir sonucu olarak hicrî ikinci yüzyılın başlarından itibaren doğduğu bilinmektedir. Yapılan askerî fetihler neticesinde oldukça genişleyen yeni İslâm coğrafyasının muhtelif yerlerinde eskiden beri yaşayan çeşitli kad

“Din ve Bilim Açısından Yaratılış” adlı bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. “Dinler Tarihi Açısından Yaratılış” adını taşıyan ilk bölümde, İslâm dinine gelinceye kadar mitolojide ve dinlerde insanın ve evrenin yaratılışı konusunda başlıca ne gibi yaklaşımların geliştirildiğini ortaya koyan yazılar bulunmaktadır. “İslâm Düşünce Ekolleri Açısından Yaratılış” adlı ikinci bölüm, Kur’an ve Hadis gibi temel dini kaynaklarda yaratılış konusunda geçen anlatımların yanında bunların tarihsel süreçte Kelâm, İslâm Fel

XVII. yuzyıl Osmanlı alim ve burokratlarından Beyazizade Ahmet Efendi de ifade ettiğimiz bu kanaati taşıdığı için, Ebu Hanifenin inanç sistemini ve duşunce dunyasını ortaya koymak uzere çalışma içine girmiş ve eserlerinden derleyip, konularına göre tertip ederek el-Usulul-munife lil-İmam Ebi Hanife adıyla bir telif meydana getirmiştir. Herkesin şerh ve haşiye ile meşgul olduğu bir dönemde böyle bir çalışma yapmakla da buyuk bir hizmet görmuştur. Biz de bu duygularla söz konusu eserin edisyon kritiğini yapıp

Şîa ile diğer İslam mezhepleri arasındaki en önemli uyuşmazlık konusu olan imamet, mutedil ve müfrit Şîa fırkaları arasında da birbirinden farklı düşüncelerin doğmasına sebep olmuştur. Günümüzde Şîa’nın en önemli temsilcisi sayabileceğimiz, adını imametten alan İmâmiyye Şîası da, konuya verdiği önemden dolayı imameti usulu’d-din içinde zikretmektedir. Hz. Peygamber’den sonra gelecek imamların on ikinci imamla son bulacağı, bu imamın kaybolduktan sonra geri dönüp el-Kâim el-Mehdî sıfatıyla dünyayı ıslah edec

Mûcize, Allah’ın kendilerini tasdik etmek amacıyla peygamberlerinin elinde yarattığı, insanların gücünü aşan ve hiçbir şekilde benzerini yapamadıkları olaylardır. Peygamberin nübüvvetinin bilinmesinde mûcizenin zorunlu olduğunu kabul eden Mu‘tezilî âlimler, yaratılmışların faydasına olması nedeniyle peygamber göndermeyi Allah’a vâcip kabul etmişlerdir. Onlar, Allah’ın elçisini diğer insanlardan ayrışması maksadıyla elinde olağanüstü bir olay ızhar etmek suretiyle doğrulaması gerektiğini ve bunun Allah’a vâc

Bu eser İslâm’ın modern döneme hitap etmesi gereği üzerinde duran Fazlur Rahman’ın düşüncelerinden hareket etmektedir. Düşünürümüz metot olarak çalışmalarında eski ile yeninin telif edilmesini amaçladığından sistemini Kur’an’dan hareketle temellendirmektedir. Bu çalışma, onun tüm sisteminden ziyade yalnızca Allah, insan ve vahiy ilişkisi çerçevesindeki görüş ve yorumlarını esas almaktadır. Allah’ın insana nispetle farklı varlıksal düzlemde bulunması O’nun mutlak manada anlaşılmasını ve bilginin konusu olma

This book entitled ‘Imām al-Juwaynī’s Lumaʾ al-Adillah fi Qawāid ʿAqāid Ahl al-Sunna wa al-Jamāʿa (The Luminous Proofs behind the Principle Creeds of the People of the Sunnah and the Majority of Scholars)’, or in short, ‘Imām al-Juwaynī’s Lumaʾ al-Adillah - The Luminous Proofs’ is an attempt to provide the reader with an English introduction and translation of a classical Arabic work in the subject of ʿilm al-Kalām. The Lumaʾ al-Adillah was written by the Ashʿarī Imām ʿAbd al-Mālik al-Juwaynī with the aim t

Görüşlerini incelediğimiz kelâmcılar, mensup oldukları dinlerinin gereği olarak aslı itibariyle mucizenin imkânı ve vukuu hususunda bir tereddüt izhar etmemişler, ancak kimi mucizelerin sıhhati ve algılanması gerektiği şekil noktasında doğal olarak farklı birtakım tavırlar geliştirmişlerdir. Yaşadıkları çağın etkisini hisseden bu zevâtın karşı karşıya kaldıkları duruma verdikleri tepki elbette birbirinin aynı olmamıştır. İslâm’ın daha güçlü bir şekilde anlatılması derdinde birleşen bu şahsiyetler, kurtuluş

Fıkıh mezhebleri, hicrî ikinci asrın ortalarında başlayıp dördüncü asrın ilk çeyreğine kadar devam eden bir zaman diliminde teşekkül süreçlerini tamamlamışlardır. Dört büyük Sünnî fıkıh mezhebinden birisi olan Şâfiîlik, belli bir tarihten itibaren Hanefîlikle birlikte en yaygın iki fıkıh mezhebinden birisi olarak kabul edilmiştir. Mezhebin imamı olan Şâfiî, Mekke ve Medine'de dönemin önde gelen Ehl-i Hadis temsilcilerinin derslerine katılmış, daha sonra gittiği Bağdat'ta Ehl-i Re'y birikimiyle tanışmıştır.

Ortaçağ felsefesinin zirve ismi İbn Sina deliştirdiği "nefis" kuramında insanı iki boyutu açısından kavramaya çalışır. Metafizik açısından nefs, semavi bir ilkeden gelip insan bedenine ilişerek ona "benliğini" kazandıran manevi bir cevherdir. İbn Sina özellikle insanın akli idrakleri konusunda, nefsin bu semavi-metafizik ilkeyle irtibatını açık olarak ortaya koyar. Diğer yandan nefs, "tabii organik cismin ilk kemali" olarak insan bedenini fiziki bakımdan yönetir. İnsanın beslenme, büyüme, üreme, hareket, d

Esmâ-i hüsnâ insana, Allah'ı kendi ilâhî kelâmından bilme, tanıma ve anlamayı sağlaması; sağlam, sahih ve tevhîde dayalı bir ulûhiyyet tasavvuruna ulaştırması; kişiye O'nun isimleriyle ahlâklanmayı öğretmesi, O'nu kendisine lâyık şekilde anıp zikretmeyi öğreterek mü'mine iç huzûru duyurması gibi bakımlardan bütün inananlara sunulmuş çok önemli bir imkândır. Bir mü'minin, Yüce Rabbi'ne karşı olan sorumluluklarını: "O'na iman etmek, O'nu tenzîh ve takdîs etmek, her zaman O'nu zikretmek, duâ ve ibâdetle O'na y

Disiplinler arası bir çalışmanın ürünü olan Güncel Kelâm Tartışmaları-II, modern bilim ve felsefenin kelâm ilmi ile ilişkili bazı konularını içermektedir. Kitabın amacı İslâm dininin inanç esaslarını temellendirme ve savunma rolünü üstlenen kelâm ilmini güncel konularla irtibatlı hale getirmektir. Kitap bu doğrultuda her biri farklı alanlarda uzman akademisyenlerin yazılarından oluşmaktadır. "Kelâm İlminde Yenilik Meselesi", "Modern Bilim Açısından Allah'ın Evrene Müdahalesi ve Mucize", "Son Peygamberi Müjd

Kuşkusuz kelâm belli bir tarihsel gerçeklik ve zaman dilimine bağlı olarak doğup gelişen beşeri bir disiplin olma özelliği taşımaktadır. Bu bağlamda ilk olarak halifelik, irade hürriyeti, iman-amel münasebeti gibi İslâm tarihine özgü dînî, siyasi ve sosyal problemlere çözüm üretme gayreti ile VIII. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bu ilim; İslâmın yayıldığı yerlerde karşılaşılan farklı kültür ve medeniyetlerle etkileşim sonucu oluşan ihtiyaçlara bağlı olarak tarihi süreç içinde konu ve metot yönünden çeşitl