İnsana bahşedilen meziyetlerden birisi de nutuk'dur. Aklın mahsûlü olan düşünce, dili vâsıta edinerek tezahür etmektedir. Dil, bu mümeyyiz vasfı ile insana diğer mahlûkâttan farklı bir mevki kazandırmaktadır. "İnsanların birbirleri ile olan ilişkilerinde konuşa konuşa mesafe katedecekleri" malum bir hakîkattir. Kısaca, hitâbet kelimesi ile ifadesini bulan bu özellik muâşeret ve ictimâî hayatın da yegâne gereğidir. Beşerî hayatta lüzûmu tartışılmaz olan bu unsur gerektiği şekilde kullanıldığı zaman

Mevlevîlikteki Mânevî Eğitim, ya da bin bir günlük çile, tasavvufî bir seyr ü sülûk ameliyesidir. İnsan terbiyesine, nefis tezkiyesine yöneliktir. Geleneksel tasavvufun halvet, uzlet ve riyâzet gibi seyr ü sülûk metodlarından farklılıklar göstermekte, yardan değil ağyârdan halveti esas alarak daha ziyade hizmet ve sohbet ile âdâb ve erkâna riayet gibi esaslar öne çıkmaktadır. Disiplin, nezâket ve nezâhetle yapılan bu eğitim süreci tamamen insanı hedef almakta, onun maddî-mânevî kalitesini artırmayı gâye edi

Hemân bir noktadır mecmû-i âlem nükte-i bâde Bu sırrı fehmeden hestî-i mevhûmu verir bâde Nice huşyâr olur câm-ı Elestin mest ü sekrânı Bulunca dest-i feyz-i hemdeminden misli yok bâde Kim olsa müncezib dildâre kalmaz ihtiyâr anda Semender-veş girer uşşâk aşk-ı âteş-âbâde Katâr olmuş halâyık kimi eflâk ü anâsırda Kimi erhâm-ı mâderde kimi aslâb-ı âbâde Ne yüzden arz-ı dîdâr eylese dildâr yeksândır Görür Azmî tecellî iktizâsın vech-i zîbâde