İslâm düşüncesinin en önemli unsurunu, İslâmî ilimlerin de temelini ve zirve noktasını teşkil eden Kelâm İlmi'nin, Müslümanlar arasında siyâsî ve itikâdî konularda yaşanan bazı ihtilâflar sebebiyle ortaya konulan farklı çözüm ve yorumların, bunlarla ilgili olarak yapılan çeşitli tartışmaların bir sonucu olarak hicrî ikinci yüzyılın başlarından itibaren doğduğu bilinmektedir. Yapılan askerî fetihler neticesinde oldukça genişleyen yeni İslâm coğrafyasının muhtelif yerlerinde eskiden beri yaşayan çeşitli kad

İnsan davranışıyla ilgili dinî hükmün kaynaklarını, bu kaynaklardan hüküm çıkarmanın yollarını, hükmün mahiyetini ve ictihadın kurallarını inceleyen fıkıh usûlü, İslâmî ilimlerin önderidir. Çünkü dini anlamanın ve onun adına konuşmanın hem yöntemini belirleyen hem de yetkisini veren ilim, fıkıh usûlüdür. Öyle ki, fıkıh usûlü bilinip kavranmadan ne Kur'ân-ı Kerim tevil edilebilir ne Hz. Peygamber'in hadis-sünneti tespit edilip anlaşılabilir ne yeknesak bir inanç esasları dizgesi ne derûnî-vicdanî hissiyat ve

Ebû Caʻfer et-Taberî, tefsir tarihinin en seçkin simalarından biridir. Tefsiri, yaklaşık iki buçuk asırlık bir süreçte teşekkülünü önemli ölçüde tamamlamış olan tefsir ilminin erken dönemine ait malzemeleri toplamış olmakla meşhurdur. Bu yönüyle tefsiri geniş bir kaynak yelpazesine sahiptir. Taberî ilk gençlik yıllarından tefsirini kaleme aldığı döneme kadar İslam dünyasının kadim ilim merkezlerine seyahatler yaparak pek çok kitabın icazetini almış, tefsirinde yer verdiği rivayetleri icazetini aldığı b

Prof. Dr. Muhsin Demirci'nin "Kur'ân Tefsirinde Farklı Yorumlar" adıyla kaleme almış olduğu bu eserde Kur'ân'ın 114 sûresi, mevcut tertibe göre ele alınarak 30 civarında tefsir otoritesinin farklı bakış açılarıyla tefsir edilmeye çalışılmış, ardından da her âyetle ilgili bir değerlendirme yapılmıştır. Söz konusu çalışmada ele alınan âyet sayısı 1000, yorum bağlamında nakledilen rivâyet sayısı 4000, rivâyetleri nakledilen müfessir sayısı da -mükerrerleriyle birlikte- 10.000 civarındadır. Burada şunu da önc

Hadis Şerh Literatürü adlı çalışmanın ikinci cildini oluşturan bu kitapta Ebû Dâvud, Nesâî ve İbn Mâce’nin es-Sünen’leri, Tirmizî’nin el-Câmiʻi, Ahmed b. Hanbel ve Dârimî’nin el- Müsned’leri üzerine yazılan şerhler incelenmektedir. Şerhleri tarihî ve kurumsal bağlamları, tertip özellikleri, muhtevaları, kaynakları ve etkileri gibi çeşitli açılardan ele alan kitap, hadis talebeleri ve araştırmacıları için kapsamlı bir rehber ve başucu kaynağı olmaya adaydır.

Günümüz Kur’an araştırmalarının, Batı oryantalizminin başlattığı konulara ve yöntemlere bağlılığı dikkatlerden kaçmamaktadır. Bunun en temel nedeni Batı’da Kur’an araştırmalarının 1850’li yıllarda başlamış olması ve 1900’lü yılların başından itibaren de ilk döneme ait kadim mushaf fragmanları ve nüshalarını neşretmeleri neticesi oluşan birikim ve Kur’an araştırmalarındaki tecrübedir. Bu birikim batıda çeşitli bilimsel kurumların oluşmasına neden olduğu gibi ayrıca teknik ve teknolojik gelişmelerden de istif

Hz. Peygamber’in söz ve fiilleri bir taraftan hadis formunda rivayet edilirken diğer taraftan amele konu olup uygulanmış ve tevârüs edilegelen bir gelenek oluşmuştur. Gerek sahabe gerekse sonraki dönemlerde hadisler, amele/uygulamaya dönüşürken çeşitli anlayışlar devreye girdiği gibi tevârüs edilen uygulamalar da hadislerin tespit ve değerlendirmesinde etkili olmuştur. Anlaşıldığı kadarıyla karşılıklı bir etkileşim söz konusudur. Ancak bu etkileşimin boyutları farklı bir ifadeyle hadis-amel ilişkisinin mahi

Tanzimat, yüzyıllarca geniş bir coğrafyaya hükmetmiş Osmanlı Devleti’nin, sorunlarıyla yüzleşerek çözüm arayışlarına girdiği bir dönemdir. Sorunların büyüklüğü ve acil çözüm ihtiyacı, modernizmin de etkisiyle İslami ilimleri yeni birtakım meydan okumalara maruz bırakmıştır. Bunlardan biri hukuk ve yargı alanında meydana gelen gelişmelerdir. Bu dönemde yargı sistemi bozulan devlet, Batı’daki gelişmelerin de etkisiyle hukuk ve yargı sahasında ıslahat çalışmalarına girişmiştir. Bu çalışmaların mahiyetini ve et

Kur’an ayetleri, 23 yıllık süreçte peyderpey inmiştir. Bu inişte bazı ayetler doğrudan; bazıları ise bir soru veya olaya binaen inmiştir. Tefsir literatüründe bu ikinci kısım, “bir sebebe binaen inen ayetler” başlığında incelenmiştir. Bir sebebe inen ayetlerin anlaşılmasında temel problem, ayetin lafzının umûmîliğine mi itibar edilecek, yoksa sebebin husûsîliğine mi itibar edilecek meselesidir. Yani ayet hakkında indiği şahıs, olay ve soruyla mı sınırlı kalacak, yoksa ayet aynı durumdaki herkese genellenece

İslam tarihinde kaza fonksiyonu, genel olarak kadıların yönettikleri şer‘î mahkemeler tarafından ifa edilmiştir. Bu mahkemelerle beraber kamu düzeni-nin ayakta tutulması için başka kurumların da tesisine ve bunların özel yetki ile kaza fonksiyonunu yerine getirmelerine ihtiyaç duyulmuştur. Bu kurumlardan biri de bizzat devlet başkanının veyahut devlet başkanı tarafından atanan yüksek hâkimler tarafından yönetilen Mezâlim Mahkemesi’dir. Bu mahkeme, devletin yetkili idarecileri, şehir ve dağ eşkıyaları ve ter

Bu çalışmanın amacı İslami Finans standartları arasında en yaygın ve etkili olarak kabul edilen ve benzerleri arasında en detaylı metin olan AAOIFI standartlarının fıkhi dayanaklarını analiz etmektir. Yaşadığımız dünyada İslami Finans alanı her geçen gün gelişmekte, bu alanda ortaya çıkan yeni meselelere yeni çözümler aranmakta ve bu çözüm arayışına pek çok kurum ve kurul iştirak etmektedir. İslami finans alanındaki problemleri keyfiyeti ve hızı dünyadaki ilgili kurumların riayet edeceği bazı genel ve ortak

Peygamberlik müessesesi, ilk insanla birlikte temelleri atılmış olan köklü bir maziye sahiptir. Peygamberler, her dönemde insanlık için en önde gelen rehberler olmuş, yaratıcı ile kurulacak bağın mahiyeti ve keyfiyeti hususunda en müşahhas örnekliği temsil etmiştir. Peygamber inancı birçok dinde temel inanç esasları arasında yer alan ortak bir temadır. İslam dininde de imanın asli unsurlarında biri olan peygamberleri kabul, Allah’ın özel olarak görevlendirdiği bu elçilerin getirdikleri mesaja, aralarında hi

Ülkemizde din eğitim ve öğretiminin yapıldığı yükseköğretim kurumları olan ilahiyat fakültelerinin kuruluşundan günümüze kadar ki tarihi serüvenine baktığımızda, ilahiyat fakültelerinin süreç boyunca iniş-çıkışlar yaşadığı, hatta kapatıldığı, sonra yeniden açıldığı görülmüştür. Bu süreçte ülkemizde yaklaşık 15 yıl din eğitim öğretimi veren bir yükseköğretim kurumu olmamıştır. Sayıları zaman içinde azalsa da, artsa da değişmeyen tek şey ise; ilahiyat fakültelerinin hep siyasi tartışmaların içinde olması olmu

İnsanın hayatına yön veren her tutum ve tavrın bir bilgi, bir duygu ve bir de davranış boyutu vardır. İlerlemek ve yükselmek isteyen bütün toplumların, eğitim sistemlerinde bu üç boyuta dengeli bir şekilde yer vermeleri gerekmektedir. Aksi hâlde ilerleyemez, büyük medeniyetler kuramaz, refah toplumu olamazlar. Çeşitli inançlar, tapınmalar veya daha geniş anlamda dinler, insanın kutsal kabul ettiği varlık veya varlıklara karşı bir tutum ve tavrı ifade ederler. Bu itibarla onların da bu üç ögeyi eğitim siste

Elinizdeki eserin başlıca özellikleri şöyledir: • Kaynaklardan taradığımız binlerce hikmetli söz ve yaşanmış olaydan ilk okuduğumuzda bizi etkileyenleri seçmeye çalıştık. • Bunları konularına göre ve alfabetik olarak tasnif ettik. • Eğer bir sözün kime ait olduğu belliyse hemen altında sahibinin ismini zikrettik. • Sözlerin kaynağını dipnotta belirttik. • Sosyal medyada dolaşıp da altında büyüklerin ismi bulunan sözleri, asıl kaynağına ulaşmadan bu esere almadık. • Kitabın sonunda da eserde adı geçen şahısl

Hanefî mezhebinin teşekkül süreci, temelleri sahâbe döneminde atılan ve tâbiûn döneminde bir gelenek haline gelen ehl-i re’y ekolünün temsilcileri, Ebû Hanîfe ve öğrencilerinin öncülüğünde başlamıştır. Bir mezhebin kurumsallaşmasında sonraki nesillerin kurucu imamlara aidiyet geliştirmesi, onların görüşlerini rivâyet ve tedvin etmeleri, çalışmalarını onların metotları çerçevesinde yapmaları ve mezhep eğitiminin kurumsal bir yapıya bürünmesi, büyük önem arz etmektedir. Ebû Hanîfe’nin öğrencilerinin ve sonrak

İsnâaşeriyye/İmâmiyye/Câferiyye mezhebini Ehl-i Sünnet’ten ayıran en temel ve en belirgin özellik imâmet teorisidir. Bu mezhebin müntesiplerine göre Resûl-i Ekrem’den (s.a.s.) sonra imâmet/halîfelik, Hz. Ali’nin hakkıdır ve bu, âyetlerde belirtilmiştir. Ayrıca imâmet kurumunun ondan sonra onun soyundan gelen on bir imamla devam etmesi gerekir. Dolayısıyla Hz. Ebû Bekr, Hz. Ömer ve Hz. Osman’ın halîfeliği onlara göre geçersizdir. İsnâaşeriyye’nin on ikinci imamı, şu an gaybete ermiş olan ancak kıyâmete yakın

Hadisin ayrılmaz bir parçası olan isnâd farklı bir okumaya tabi tutulabilir mi? Temel görevi hadisin güvenilirliğini tespite imkân vermek olan isnâdlar hadis tarihi bağlamında bize başka neler anlatabilir? İsnâdı literal olarak okumanın bir adım ötesine nasıl geçilebilir? İsnâdı Okumak adlı çalışma bu soruların cevaplarını aramakta ve okuyucuya farklı bir isnâd okuması teklif etmektedir. İsnâdı aktarım kalıpları (sigalar) ve içerdiği râvilerin meçhul, kadın ya da bir ailenin ferdi olması gibi nitelikleri ba

Bu kitapta; dünya-ahiret, madde-manâ, din-bilim vb. mevzular ele alınarak; değerlerin birbirinin alternatifi değil, tamamlayıcısı olduğu, hayata bütüncül bakışın ve insan yaşamında dengenin ancak böyle sağlanabileceği fikri üzerinde durulmaktadır. Denge; hayatın terazisi; varlık, iş ve oluşun üzerine oturduğu temeldir. Yapısal olarak madde ve manâ ( ruh- beden) dengesinden müteşekkil olan insanın; hayatı anlamlı ve verimli olarak yaşayabilmesi, kendisinden bekleneni yerine getirebilmesi de yaratılıştan ge