İslâm tefekkür tarihi içinde, iman esaslarının ve dolayısıyle İslâm dininin felsefesini yapan kelâm ilminin önemi yerli ve yabancı araştırıcılar tarafından kabul edilen bir husustur. İbn Küllâb el-Basrî yi, hatta "tekvin" ve "halku l-Kur ân" konusunda kelâmı bir yaklaşım sergileyen Halku efâli l-ibâd adlı eseriyle Buhârî yi göz önünde bulundurduğumuz takdirde hicri III. asırdan başlatabileceğimiz Ehl-i sünnet kelâmının tefekkür tarihimizdeki yeri ise başka bir önem taşır. Zira sünnî kelâm ekolleri büyük Mü

Bu kitap, Prof. Dr. W. Montgomery Watt ın, The Influence of Islam on Medieval Europe, Islamic Surveys, (İslâm ın Ortaçağ Avrupası na Te sîri, İslâm Tedkîkleri 9), (Edinburgh 1972), başlıklı eserinin, ba zı notlar ilâvesiyle yapılan tercümesinden ibarettir. Müellif, Edinburgh Üniversitesi nde Arapça ve İslâm Târihi profesörüdür. Kendisi Türk okuyucularına yabancı değildir. Zîrâ daha evvel, (Hazreti Muhammed: Peygamber ve Devlet Kurucu, Çev.: Hayrullah Örs, İstanbul 1963; İslâm Felsefesi ve Kelâmı, Çev.: Süle

milletlerarası üne sahip ilim adamlarımızdan biride yakın tarihimizin unutulmaz değerlerinden hacı Mehmet Zihni Efendi'dir.Bu çalışmada,işte bu alimimiz hakkındali bilgi ve belgeler derlenmeye çalışımıştır.

Yirminci asrın sonuna yaklaştığımız bu dönemde toplumların önemli, yaygın, sosyal ve ekonomik problemlerle karşı karşıya bulundukları bir vakıadır. Problemlerin taşıdığı önem ve çözümlerin çok yönlü ve karmaşık oluşu, bunlara çare bulma yolundaki araştırma ve gayretlere hız vermiştir. Diğer taraftan, belli bir problemin halli için gelişigüzel ortaya konan çözümler, konunun çok yönlü ve karmaşık yapısı sebebiyle uygulama esnasında yeni problemlerin doğmasına da sebeb olabilmektedir. Tasarruf ve ekonomik ge

Bir araştırmanın ilk şartı, o araştırma için gerekli metodu belirlemek, ikincisi de, tesbit edilen metodu geliştirebilmektedir. Metod tesbiti ve geliştirilmesi için gerekli malzemeyi, yer, zaman, maddî ve manevî çevre açısından değerlendirmek, bahis konusu malzemenin hangi gaye için kullanıldığını bilmek de elzemdir. Konumuz İslâmî Türk Edebiyatı olduğuna göre, bu konudaki edebî eserin kültür ve medeniyet dâiresi ile zaman dilimleri içindeki içtimaî, siyâsî ve edebî akımların değişme ve gelişme seyrinin göz

Öncelikle, İstiklâl Marşı mızın şâiri olarak tanıtılan Mehmed Akif in Türk toplumu üzerindeki etkileri sayılamayacak kadar çok ve çeşitlidir. 1337 (1921) yılının 17 Şubat ında yazılmış ve aynı yılın Mart ayında Resmî Marş hüvviyetiyle kabul edilmiş olduğunu bildiğimiz Millî Marş ı "Kahraman Türk ordusu na ithaf etmekle kalmayıp, TBMM nin 12 Mart 1337 Cumartesi günü 17.45 te biten bir törenle birinciliğini tasdik ve ilân ettiği bu Marş ın karşılığı olan parayı da ordumuza hediye eden Mehmed Akif in, hayâtını

Büyük Türk Bilgini İbn Sina (980-1037) ilim aleminde bir filozof ve bir hekim olarak tanınır. Onun, çeşitli boyutları olan Filozofluğunun bir uzantısı da eğitimciliğidir. Felsefesinin dayandığı temeller olarak insanı, onun mutluluğunu, insan nefsini ve nefsin güçlerini alan İbn Sina, bu konudaki fikirleri ile de aynı zamanda bir eğitim felsefecisi olarak kabul edilebilir. Modern ilimlerin kaynaklarını hep batıda aramak gibi, bir tutumun içinde olan yakın tarihimizin bilimsel çevreleri, aynı tavrı, eğitim al

Ölümünden 74 yıl sonra Gökalp in ülkemizdeki kavram tartışmalarına bir ışık tutup tutmayacağı meselesi, bugün her aydının aklına gelebilecek hususlardan en önemlisini teşkil etmektedir. Bir vakitler, bir başka türdeki kaotik durumu yaşayan toplumumuza uzlaştırıcı ve gerçekci nitelikleriyle yön veren Gökalpci düşüncenin, günümüz değişen şartları karşısındaki yerini tespit etmek yararlı olacaktır. Çünki, birçok toplum meselelerimizin çözümlenmesinde bugün bile aydınlarımızın çoğu kez tanzimat (Reform) doğmala

"Hicrî III. Asırdaki Tefsir Çalışmaları ve İbn Kuteybe nin Tefsir Anlayışı" adlı doktora tezi çalışması esnasında İbn Kuteybe nin "Te vîlü Müşkili l-Kur ân" adlı eserinin "Bâbu duhûl-i ba dı hurûfi s-sıfâti mekâne ba d" ve yine İbn Kuteybe nin "Edebü l-Kâtib" adlı eserinin "Kitâbü l-Ebniye (Ebniyetü l-Efâl)"nin aynı başlıklı bölümünde cer harflerinin birbirinin yerine ve başka edatlar yerine kullanıldığını görünce bu konuda bir çalışma yapma gereğini tesbit ettik. Ayrıca "Arapça-Türkçe Kök Fiil Sözlüğü" ve

İslam ın fıkhî açıdan birer yorumu olarak ortaya çıkan mezheplerden dört tanesi, tarih boyunca olduğu gibi, günümüzde de Müslümanların büyük çoğunluğu tarafından benimsenmiş, geliştirilmiş ve yaşatılmıştır. Bu mezheplere mensup pek çok büyük bilgin yetişmiş ve İslamî ilimlere hizmet etmiştir. Yetişen bilginler, "mezhep imamı" olarak kabul ettikleri bilginlerin olaylara bakış, değerlendirme ve çözüm yollarını kendilerine örnek edinmiş, ya onların çözüm önerilerini aynen almış, ya da ortaya çıkan olayları me

Değişen bilgi, teknoloji ve onun getirdiği kolay hayat, dâima ve süratli bir değişim ve gelişmeye sevdâlıdır. Bu sevda, kaliteyi yakalamaya aşıktır. Ama kalite dur-durak bilmeyen bir eylem olmakta ve arkasından bizi koşturmaktadır. Kaliteyi nerede yakalayacağız? Hangi oluşuma, hangi güzelliğe hangi üretime ve hangi davranışa kaliteli damgasını vuracağız? Yoksa kalite sonsuza uzanan ve insanı devamlı peşinden koşturan bir hülya mıdır? Bize göre kalite, kıyamete kadar uzanacak sonu olmayan bir değeri ifade e

Ölçme-değerlendirme teknikleri ve imtihanlar eğitim ve öğretimin temel konuları arasında yer alır. Eğitimin verimli olması, eğitimde kalitenin ve seviyenin yükseltilmesi, büyük çapta imtihanların ıslahına, ölçme ve değerlendirme tekniklerinin geliştirilmesine ve kullanışlı bir konuma getirilmesine bağlıdır. Ülkemizde, İlköğretim okullarından Üniversiteye kadar bütün eğitim basamaklarında imtihan sorunu maalesef karmaşık durumdadır ve çözüm beklemektedir. Eğitimcilerimizden bir kısmının ölçme ve değerlendir

İslâm dininin en önemli esaslarından biri olan hadislerin daha sonraki nesillere intikalinde erkekler yanında hanımlar da İslâm tarihi boyunca büyük hizmetler ifâ etmişlerdir. Ancak onların bu gayretini günümüze kadar ortaya koyan müstakil bir eser te lif edilmemiştir. Bu araştırma şunu göstermiştir ki, İslâm tarihi boyunca hanımlar, İslâmî ilimler içinde en fazla hadis rivâyetiyle meşgul olmuşlar, bazıları, âlî isnâd sahibi olmakla, bazıları da hucce, müsnide ve sika unvanını almakla şöhret kazanmışlardır.

Tarihî süreç içinde, döneminin kendisine yüklediği misyon sebebiyle, belli alanlarda görev üstlenerek arzulanan neticeye ulaşıp, ender de olsa devrine damgasını vurmuş ve lâyık olduğu mevkie yükselmiş mümtaz, şahsiyetlerin bulunduğu, bu simaların, dönemleri için olduğu gibi kendilerinden sonraki zamanların da fikrî, siyasî, sosyal ve kültürel alanlarda düşünce ve eylem adamı olarak model alınıp, milletlerin öncüleri konumunda yer aldıkları bilinen bir gerçektir. Bu genel hüküm içinde insanlık tarihinde yer

İnsanlığın tarih sürecince yapmış olduğu kötülüklerin en çirkini, insan neslini koruma gayesiyle kurulmuş olan kölelik müessesesinin, kendi hemcinsini her türlü haktan mahrum edecek, hatta yaşama haklarına son verecek şekilde uygulamasıdır. Genelde hukuk açısından kölelere herhangi bir maldan daha fazla yer vermeyen kölelik müessesesinin, İslâm dininde değişik bir tarzda yer alıp yirminci yüzyıla gelinceye kadar Müslümanlar arasında tatbik edilmiş olması bir hakîkat olmakla beraber, bunun nasıl olduğu hakk

Hayatta birçok faaliyetin merkezini çocuklar teşkil etmektedir. Bir ana-baba çaba ve gayretlerini, bir öğretmen çalışmasını, bir devlet yaptığı plan ve programlarını hep geleceğe yönelik ümit ve beklentilerinin odak noktası olan çocuklarını hesap ederek düzenler. Bundan dolayı geçmişte de çok üzerinde durulan çocuğun eğitimi, günümüzde daha büyük bir anlam kazanmakta, ona yönelik ilgiler de çoğalmaktadır. Özellikle son yıllarda konu ile ilgili çalışmalar ve görüntülü, sesli ve basılı yayınlarla ana-baba ve

Arapça, İslâm dinini ve ilimlerini kaynaklarından öğrenmek amacını güden her müslümanın ihtiyaç duyduğu bir dildir. Bundan dolayı İslâm dünyasında Arapça öğretimi tarih boyunca yaygın bir eğitim alanı olmuştur. Arapça öğrenmek zannedildiği gibi zor bir dil değildir. Hele Türkçe de Arapça kelimelerin çokça bulunması dikkate alınırsa Türkçe konuşanlar için Arapça yı öğrenmenin hiç de zor olmadığı anlaşılır. Arapça konuşmayı, okumayı, yazmayı ve öğretmeyi hedefleyen bu çalışmalarda, Arapça ya dair birçok Fran

Kültür tarihinin en önemli kaynaklarından biri hadistir. Hatta uyduruluş sebepleri nazar-ı itibâra alındığında mevzu hadisler bile, ortaya çıktığı dönemin düşünce yapısı, inancı ve diğer kültür unsurları hakkında büze birtakım ipuçları verir. Tabi en sağlıklı haber kaynağı en acımasız tenkid metotlarının süzgecinden geçmiş sahih hadislerdir, İslâm toplumunun kültürel kimliğini kazanmasında hadisin rolü değerlendirildiğinde maalesef sahih olanlarından çok zayıf ve mevzu olanlara itibar edildiği ve onların d

Hz. Peygamber in görevi Kur ân-ı Kerîm i tebliğ ve beyân etmektir. Diğer bir ifadeyle Allah ın kitabını insanlara bildirmek ve onu açıklamaktır. Resûlullah bu görevini sözleri ve fiilleriyle ifâ ettiğine göre, onun hadisleriyle sünnetlerini bu ümmetin her nesildeki mensuplarına sapasağlam ulaştırmak, önce gelenlerin vazifesi, sonra gelenlerin de hakkıdır. Bu ümmetin ilk nesli olan sahâbe-i kiram ve onların talebesi olan tâbiîn-i izâmdan itibaren Resûlullah ın mirası büyük bir dikkat ve itina ile korunarak d

Kur ân, Yüce Allah ın son Peygamber Hz. Muhammed (a.s) vasıtasıyla gönderdiği en son ilahî kitaptır. Kendine özgü özellikleriyle bir mucize olan Kur ân-ı Kerîm, öğrenilmek ve uygulanmak için inzal edilmiştir. Kur ân, Hz. Muhammed e inzal buyrulmasından beri, Müslümanlar tarafından anlaşılmaya çalışılmış ve bu maksatla onun birçok tefsirleri yapılmıştır. Tefsir çalışmaları, her asırda ve dünyanın birçok yerinde yüzlerce müfessir tarafından devam ettirilmiştir. Kur ân ın açıklanması demek olan Tefsir ilmi,