Hicrî I. asırdan itibaren Kur ân tefsiri ile ilgili çalışmalara başlanıldığı, Hicrî II. asırdan itibaren de müstakil eserlerin te lif edildiği görülmektedir. Bu ilmî faaliyetler neticesinde, zengin bir tefsir literatürü ortaya çıkmıştır. Biz, bu ilmî faaliyetlerden Hicrî I-III. asırlara ait olan Kur ân tefsiri ile ilgili çalışmaları tesbit etmeye, özellikle Hicrî III. asır ve bu asırda yaşamış çok yönlü âlimlerden İbn Kuteybe nin tefsir anlayışını ve onun bu konudaki kendine has metodunu ortaya koymaya ça

Bütün dünyada İktisat biliminin müstakil bir ilim olarak ortaya çıkışı eski sayılmaz. Genel İktisat, günümüzde pek çok ana dallara ayrılmış ve hatta bu dalların bir kısmı kendi özel fakültelerinde okunur olmuştur, İslâm iktisadı da kendi özel nitelik ve yapısı ile müstakil bir ilim olma yolundadır. İslâm iktisadı, fıkıh (İslâm hukuku) gibi ilk İslâmî dönemde bağımsız bir ilim olarak ortaya çıkamadığından ve hatta onun müstakil olarak ortaya çıkışı günümüze kadar geciktiğinden ona âit konular ve meseleler,

Her türlü hamd ve övgü görünür ve görünmez âlemlerin sahibi ve bilicisi olan Allah a, salât ve selâm seçkinlerden olan Elçisi ne olsun! İnsan, ta ilk günden itibaren kendini tanımayı, nereden geldiğini ve sonunun ne olacağını merak ettiği kadar çevresini, evrenin görünen ve görünmeyen kısımlarını tanımayı da arzu etmiştir. Onun bu arzusu kendisini yeni yeni şeyler öğrenmeye ve bilgi hazinesini genişletmeye sevk etmiştir. Her ne kadar zaman zaman duyuların aldatması ve yanlış akıl yürütmeler sonucu yanılma

1980 de Polonya nın Gdansk işçileri ayaklanmıştı. Komünist devletten işçi haklarıyla ilgili istekleri vardı. Daha önceleri Macaristan ve Çekoslovakya da olanları da bütün insanlık idrak etmişti. . 1985 yılında Bulgaristan daki Türklere baskılar alabildiğine artmıştı. İsim değiştirme ve Bulgarlaştırma faaliyetlerine karşı koyanlar öldürüldü. Bunlar neydi? Yüzlercesi arasından aldığımız bu örnekler neyi gösteriyordu? Marksizm-komünizmin ne olup ne olmadığını açık ve anlamlı şekilde gösteren deliller miydi? Y

İnsanoğlu nun en büyük özelliklerinden birisi düşünmesidir. İnsanın çok eskiden beri bir de "düşünen varlık" diye tarif edilmesi, bu temelli özelliğinin ifadesidir. Mantık, düşünmenin kanunlarını inceleyen bir saha olması itibariyle, bildiğimiz kadarıyla ikibin beşyüz yıllık bir geçmişe sahiptir. Kurulduğundan beri, diğer araştırma sahalarına göre çok büyük değişme ve ilerleme göstermiş olmamakla beraber, mantık ın da tarihi içinde geçirdiği bir tekâmül seyri vardır. Her araştırma sahası, her ilim kendi

Araştırma konusu edindiğimiz Mezalim kurumu, Osmanlılar dan önceki ve hatta onlarla çağdaş bazı İslâm devletlerinde yer almış çok önemli bir devlet organı sıfatıyla, devrin adalet anlayışına uygun olarak adalet dağıtmış ve muhtelif şekillerde idarenin denetlenmesi görevini yürütmüştür. Mezâlim, İslâm tarihinde "hukuk, devleti" kavramının gerçekleştirilmesini sağlayan temel bir organ olmuştur. Yürüttüğü görevler dolayısıyla büyük bir önem taşımasına rağmen, Mezalim, müstakil bir araştırma konusu pek yapılm

Sık sık Tanrının varlığına dair deliller getirmem istendi benden, bazan bu iş için zorlandım ve hatta zaman zaman buna tahrik edildim. Bu konuya karşı asla büyük bir ilgi duyamadım. Bizzat bendeki ve dünyadaki aşkınlaştırıcı bir gerçekliğin Tanrı kelimesine karşılık olduğuna o kadar eminim ki, böylesine emin olduğum bir konuyla ilgili bazı deliller arayıp bulmak fikri, bana hiç de ilginç gelmiyor. Bu deliller bana sadece bildiğimden daha fazla bir şey öğretmeyeceği gibi, kendi ispatlarının bir neticesi olma

Sözlüğün ilim dünyasında büyük bir yeri olduğu ve sözlüksüz medenî bir toplum düşünülemeyeceği bir gerçektir. Okuyan, araştıran bir kimse, ister kendi dilinde, ister yabancı bir dilde olsun, anlayamadığı kelimeleri sözlüklerde arar, onun yardımıyla birçok ilmî eksikliklerini giderir. Türkler, İslamiyet i kabul ettikten sonra Kur ân-ı Kerîm i, Hadîs-i Şerifleri ve diğer dinî ilimleri öğrenmek ihtiyacını duymuşlar. Bu kitapların Arapça olmaları, onları Arapça öğrenmeye zorlamıştır. Milletler hayatında uzun

"Akâ id-i Nesefî" (Akâ idü n-Nesefî) üzerine sayısız şerhler yapılmıştır. Bu şerhlerin Arapça ibareli olması, halkın ekserisinin ise Arapça bilmemesi ve bu bilgilerin sadece Arapça bilen az sayıda Müslüman ilmiyye mensubuna münhasır kalması sebebiyle, esasen ilmî ve manevî kıymeti çok yüksek olan bu eserin, ilme ve bilgiye susamış Müslümanlarca da istifâde edilebilmesi için, Türkçe muhtasar bir "Akâ id Şerhi" vücuda getirilmesi gerekmiştir. Bilhassa tasavvuf ehli arasında oldukça ilgi gören bu eser, Selan

Şâir, edib, devlet adamı, hattâ hükümdarlar gibi pek muhtelif ma rifet ve meslek erbabını sinesinde toplayan, 40 küsur şu besi, binleri aşan halife, onbinleri bulan muakkib ve muhibleriyle geniş Osmanlı coğrafyasına yayılan, Tîcâniyye kolu ile Sudan, Hartum, Tunus, Cezayir ve Fas a, Gülşeniyye, Rûşeniyye ve Demirdâşiyye kolları ile Mısır, Habeşistan ve Yemen e, Rûşeniyye kolu ile Azerbaycan, İran, Türkistan, Afganistan ve Hindistan a, diğer sayısız kol ve şu beleri ile bütün Anadolu ve Rumeli ye yayılan Ha

Gayesi kurallarına uyulduğunda zihni, yanlışa düşmekten korumak şeklinde belirlenen mantık ilminde yanlış kavramının önemli bir yer tuttuğunu görmekteyiz. Zihnimizi yanlışa düşmekten koruyacağız, ama yanlış nedir, hangi sebeplerden dolayı yanlışa düşmekteyiz, en çok işlenen yanlış türleri nelerdir ve bu yanlışlardan nasıl korunabiliriz? Zihin mantık kurallarını sıkça ihlal etmekte midir; ediyorsa hangi maksatlarla onları kullanmaktadır? gibi sorular bizi bu çalışmayı yapmaya şevketti. Bu soruları sormanın

Türkiyemiz de çoğu savunma veya tenkit mahiyetinde olmak üzere, laiklikle ilgili bir hayli çalışma bulunmaktadır. Sosyolojik açının ihmal edilmediği araştırmaların bulunduğunu da söylemeliyiz. Fakat halkın düşüncesine ve kanaatlerine şimdiye kadar başvurulmamış olmasını önemli bir eksiklik olarak görmekteyiz. Bu eksikliği gidermek istedik Bir uygulamanın halk için de olsa, halka rağmen olup olmadığını anlamanın yolu ona da danışmaktan geçiyor. Son on yıldır laiklikle ilgili sözlü ve yazılı tartışmaların a

İslâm felsefesi hakkındaki araştırmaların, ister Müslümanlar ister başkaları tarafından yapılmış olsun, öteki sahalarla karşılaştırıldığında yetersiz olduğu bilinmektedir. Bunun yanında yapılan bu araştırmaların çoğunun; ya Kindi Fârâbî ve İbn Sînâ gibi büyük şahsiyetler ve tercüme faaliyetleri üzerinde toplanmış bulunduğu yahut özellikle bazı oryantalistlerin çalışmalarında görüldüğü üzere, İslâm felsefesini hiçbir orijinalliği bulunmayan, tamamen antikçağ Yunan felsefesinin devamı ve tekrarı olarak göster

Genel anlamda mistisizm, "insanın dünyaya karşı tavır koymasının ve kendi içindeki hakikati aramasının " adıdır. Bir bakıma bütün inanç sistemlerinin ve felsefi ekollerin ortak yanıdır. Tavırlar farklı olmakla birlikte, bütün sistemlerde mistik anlayış vardır. Tasavvuf ise İslâm rûh hayatının ve manevî olgunluğuna erme yolunun adıdır. İslâm ın tefekkür, şuur ve kültür mirasının bir parçasıdır tasavvuf. İslâm tasavvufu, Kur an ın "tezkiye", "takva" ve "tebettül" lâfızlarıyla anlattığı ibâdet, ahlâk ve nefs

Dr. İsmail KILLIOĞLU nun "Ahlâk ve Hukuk İlişkisi" adlı doktora tezi insan yaşamını hemen hemen boydan boya ve her yönü ile kapsamına alan çok önemli bir konuya ilişkin bulunmaktadır. "Ahlaken iyi" dediğimiz aynı kaynak-değerden çıkmakla birlikte ahlâk olarak biri iç, hukuk olarak diğeri ise dış davranışlarımızı düzenleyen bu iki değer sistemi böylece insanı tümü ile ele almakla varlığı ve gelişmesi bakımından onu her şeyden çok ve yakından ilgilendirmektedir. Ahlâki değerler başta olmak üzere tüm değerler